همه ی ما حتما یکبار در مورد هوش مصنوعی شنیده ایم و به طور خیلی کلی با آن اشنایی داریم. ما می دانیم که هوش مصنوعی در پیشرفت تکنولوژی نقش چشمگیری داشته و با هدف بهبود و تسهیل شرایط زندگی انسان ها در این کره ی خاکی روی کار امده است اما شاید بسیاری از ما ندانیم که هوش مصنوعی واقعا چیست و دقیقا چه کاربردهایی دارد؟ آیا هوش مصنوعی توانایی تفکر دارد؟ آیا هوش مصنوعی همان ربات ها هستند؟ به راستی این تکنولوژی توانایی انجام چه کارهایی را دارد؟ اگر شما هم دوست دارید که بیشتر در مورد هوش مصنوعی و کاربرد آن در زندگی روزمره ی انسان ها بدانید این مقاله را دنبال کنید.
هوش مصنوعی چیست؟
احتمالا خیلی از انسان ها فکر می کنند که هوش مصنوعی فقط همان ربات های بی احساس و سخنگویی هستند که در فیلم های علمی و تخیلی نقش اصلی را بازی می کنند. افراد بسیاری بر این باور هستند که هوش مصنوعی بر سر کار امده است تا ربات هایی مشابه انسان ساخته و آن ها را جایگزین نسل بشر در اینده کند اما در حقیقت اینطور نیست. منظور از هوش مصنوعی تکنولوژی پیشرفته ای است که توانایی فکر کردن و تصمیم گیری دارد. اگرچه این توانایی تفکر با شیوه ی اندیشمندی و تفکر انسان ها متفاوت است اما دانشمندان تلاش کرده اند که بیشترین شباهت را میان آن ها برقرار کنند و تا حد امکان هوش مصنوعی را مشابه هوش سیال در مغز انسان ها طراحی نمایند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد هوش مصنوعی به این صفحه بروید.
تعریف دقیق هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی دامنه ای بسیار گسترده و انتزاعی را در بر می گیرد بنابراین نمی توان تعریفی دقیق و خلاصه برای آن ارائه نمود. اکثر دانشمندان بر این تعریف توافق دارند که هوش مصنوعی عبارت است از شکلی از تکنولوژی که می تواند مشابه انسان فکر کند، تفکر منطقی داشته باشد، متناسب با نوع موقعیت تصمیم بگیرد و مانند انسان وارد عمل شود و اقدامات عملی آن نیز نظام مند و منطقی است. بر اساس این تعریف درمی یابیم که هوش مصنوعی نه تنها در حوزه ی فرآیندهای تفکر و استدلال بلکه در رفتار و عمل نیز می تواند مانند انسان عمل کند. هوش مصنوعی تکنولوژی ای است که از طریق تفکر منطقی توانایی حل مسئله، یادگیری و اموزش دارد. برای یادگیری هوش مصنوعی به سایت پرتال هوش مصنوعی بروید.
تعریف ساده ی هوش مصنوعی در نگاه مهندسی
اگر بخواهیم از منظر فناوری و مهندسی تعریفی ساده و قابل درک برای هوش مصنوعی ارائه دهیم می توان گفت که هوش مصنوعی شاخه ای از علوم رایانه ای است که تلاش می کند تا با طراحی و تولید ماشین های هوشمند، وظایفی را بر عهده بگیرد که نیازمند هوش و اقدام عملی انسانی می باشد. در حقیقت متخصصان این حوزه از طریق شبیه سازی هوش انسانی با برنامه نویسی های پیشرفته و علوم کامپیوتر ماشینی را اختراع می کنند که بتواند مانند انسان فکر کند و به جای او عمل کند بنابراین هوش مصنوعی تنها منحصر به ربات های انسان نما نیست بلکه به تمام ماشین ها و برنامه هایی اطلاق می شود که بتوانند مشابه انسان فکر کنند، تصمیم بگیرند و اقدام نمایند.
تاریخچه هوش مصنوعی
تاریخچه این تکنولوژی مدرن به سال های جنگ جهانی دوم برمی گردد. همان زمانی که آلمان ها شروع به ارسال پیام کدگذاری شده از طریق ماشین enigma کردند و انگلیسی ها به تلاش برای شکستن کدهای این هوش مصنوعی پرداختند. دانشمند انگلیسی، آلن تورینگ، ماشین bombe را با هدف رمزگشایی از کدهای enigma طراحی کرد و اینگونه شد که این دو ماشین برنامه ریزی شده پایه های علم یادگیری ماشینی یا همان machine learning را شکل دادند که یکی از زیربناهای اصلی هوش مصنوعی مدرن است. با گذشت زمان و پیشرفت سایر علوم از جمله برنامه نویسی، ریاضیات، سخت افزار و .... پایه های این تکنولوژی قوت گرفت و تبدیل به ماشین های پیچیده ی امروزی شد.
شاخه های هوش مصنوعی
همانطور که پیشتر گفته شد هوش مصنوعی تنها محدود به یک حوزه و یک نوع عملکرد نیست بلکه دایره ی بسیار گسترده و پیچیده ای را در بر می گیرد که شاخه های متعددی از آن منشعب شده اند. شاخه های هوش مصنوعی عبارتند از:
- منطق فازی
- یادگیری ماشینی
- پردازش زبان طبیعی
- شبکه عصبی
- سیستم خبره
- رباتیک
سطوح مختلف هوش مصنوعی کدام است؟
هوش مصنوعی متناسب با درکی که از دنیای بیرون دارد و نوع پاسخی که به آن می دهد شامل سه سطح می باشد. این سه سطح عبارتنداز:
- هوش مصنوعی محدود
هوش مصنوعی محدود از انواع اولیه این تکنولوژی است. منظور از نوع محدود سیستم ها و ماشین های هوشمندی هستند که یک وظیفه ی خاص را بهتر از انسان ها انجام می دهند. سیستم های تشخیص چهره، سیستم های تشخیص اثرانگشت، ماشین های تبدیل خودکار گفتار به نوشتار،سیستم های هوشمند انجام فرایندهای مالی و مدیریت مالی کسب و کار، اتومبیل های خودران و بسیاری دیگر از فعالیت های اتوماتیک روزمره ی زندگی شکلی از هوش مصنوعی محدود می باشند.
- هوش مصنوعی عمومی
هوش مصنوعی عمومی عبارت است از ماشینی هوشمند که می تواند دنیای اطراف خود را مانند یک انسان درک کند و توانایی انجام فعالیت هایی را دارد که انسان در ان محیط انجام می دهد. در حقیقت هوش مصنوعی عمومی همان ربات های انسان نمایی هستند که می توانند مانند انسان ها زندگی کنند. در حال حاضر هوش مصنوعی عمومی به طور کامل وجود ندارد اما این نوع از تکنولوژی هوش مصنوعی به سرعت در حال پیشرفت بوده و جلوه هایی از آن را می توانیم در فیلم های علمی تخیلی مشاهده کنیم.
- سوپر هوش مصنوعی
این نوع هوش مصنوعی پا را از مرزهای تفکر و عملکرد منطقی انسان ها فراتر گذاشته و به نوعی دارای هوش فرا انسانی و ماوراء الطبیعه می باشد. اگرچه دستیابی به این نوع از هوش مصنوعی رویای تمام غول های تکنولوژی در جهان است اما هنوز هیچ مجموعه ای نتوانسته این شکل از هوش فرابشری را در قالب یک سیستم هوشمند ارائه دهد. یک سیستم هوشمند برای اینکه بتواند ادعای برخورداری از این نوع هوش را داشته باشد باید بتواند تست تورینگ را با موفقیت پشت سر بگذارد و هنوز هیچ ماشینی موفق به انجام کامل این تست نشده است.
انواع سیستم های هوش مصنوعی
دانشمندان این حوزه هوش مصنوعی را بر اساس میزان توانایی و مشابهت عملکرد ان با انسان به چهار دسته کلی تقسیم نموده اند. چهار دسته به شرح زیر می باشند:
- ماشین های انفعالی
این نوع از هوش مصنوعی تنها برای یک سری اهداف محدود و تعریف شده کاربرد دارند و نمی توانند در هر موقعیتی درست رفتار کنند.
- حافظه ی محدود
این نوع هوش مصنوعی می تواند از تجریبات گذشته ی خود برای تصمیم گیری در موقعیت های جدید استفاده نماید.
- خوداگاهی
این نوع از سیستم های هوشمند نسبت به عملکرد خود اگاه و هوشیار هستند.
- تئوری ذهن
این نوع هوش مصنوعی توانایی درک آمال ، آرزوها و نیت افراد را دارد.